“Mua may bán đắt hay đắc”, viết thế nào mới đúng? Mách bạn mẹo để ghi nhớ và viết đúng

Mua may bán đắt hay đắc là thắc mắc phổ biến của nhiều người, nhất là trong các dịp đầu năm, mở hàng hoặc trong các buổi khai trương. Trong bài viết này, FPT Shop sẽ cùng bạn phân tích rõ ràng về cách dùng đúng của cụm từ này và khám phá thêm các khía cạnh thú vị liên quan đến ngôn ngữ – văn hóa Việt.

Mua may bán đắt hay đắc mới đúng?

Giải đáp

Trước hết, xét về cấu trúc và nghĩa gốc, thành ngữ đúng phải là “mua may bán đắt”. Trong đó:

• “Mua may” mang nghĩa cầu mong sự may mắn cho người mua, thường dùng trong dịp đầu năm, mở hàng lấy hên.
• “Bán đắt” có nghĩa là bán được nhiều hàng, hàng hóa tiêu thụ tốt, đắt khách chứ không liên quan đến giá cả cao thấp.

Nhiều người hiểu sai khi nghĩ “bán đắt” tức là bán giá cao. Tuy nhiên, trong ngữ cảnh “mua may bán đắt”, từ “đắt” không liên quan đến giá tiền mà là mang nghĩa hàng hóa bán chạy, ví dụ như "đắt hàng" hay "bán đắt như tôm tươi" để chỉ hàng hóa được tiêu thụ nhanh chóng.

Trong khi đó, chữ "đắc" là một từ Hán Việt nghĩa là “được”, “đạt được”, thường được ghép với các từ Hán Việt khác để tạo thành một từ ghép Hán Việt có nghĩa chuyên biệt, ví dụ như "đắc lợi" (có được lợi ích), đắc chí (đã đạt được điều mong muốn), đắc ý (thỏa mãn vì đã được như ý nghĩ). 

Còn nếu đặt vào ngữ cảnh thành ngữ tiếng Việt, “đắt” mới là từ phù hợp cả về ngữ âm lẫn ý nghĩa.

Cách ghi nhớ đúng

Sở dĩ câu hỏi "mua may bán đắt hay đắc" trở nên phổ biến là vì bản thân từ "đắt" và "đắc" đều có nghĩa riêng và cũng dễ gây nhầm lần khi sử dụng. Để tránh mắc lỗi chính tả giữa hai từ này, bạn có thể ghi nhớ theo quy tắc đơn giản sau:

• Nếu liên quan đến buôn bán, dùng đắt.
• Nếu liên quan đến thành tựu, tâm trạng, ngữ cảnh Hán Việt cần lời văn trang trọng, dùng đắc (như đắc ý, đắc tài, đắc lợi).

Thành ngữ dân gian thường rất ít sử dụng từ Hán Việt, do đó từ “đắt” là từ Việt gốc thuần, gần gũi hơn với ngôn ngữ đời sống sẽ hợp lý hơn trong mọi phương diện sử dụng câu này.

Vì sao nhiều người nhầm “bán đắt” thành “bán đắc”?

Việc viết sai thành ngữ “mua may bán đắt” thành “mua may bán đắc” khá phổ biến, bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau, cả về phát âm lẫn tâm lý sử dụng ngôn ngữ. Dưới đây là ba nguyên nhân chính:

1. Ảnh hưởng từ phát âm vùng miền

Tại một số địa phương, đặc biệt ở khu vực miền Trung và miền Nam, âm “đắt” và “đắc” thường được phát âm gần giống nhau. Điều này khiến người nói và người viết dễ nhầm lẫn giữa hai từ khi ghi chép lại trong văn bản.

2. Nhầm lẫn do nghĩa Hán – Việt

Từ “đắc” trong Hán – Việt mang ý nghĩa tích cực như “đắc lợi”, “đắc tài”, “thu được điều tốt”. Vì vậy, một số người cho rằng việc dùng chữ “đắc” sẽ thể hiện sự trang trọng hoặc mang tính chất văn chương hơn. Tuy nhiên, đây là một suy diễn không đúng, vì thành ngữ “mua may bán đắt” bắt nguồn từ lời chúc dân gian, gắn với nghĩa gốc của từ “đắt” – tức là bán hàng với giá cao, lời nhiều.

3. Tâm lý suy diễn theo nghĩa

Khi có thắc mắc mua may bán đắt hay đắc, không ít người viết suy luận theo cảm tính rằng chữ “đắc” phù hợp hơn trong ngữ cảnh “thu được lợi ích từ việc bán hàng”. Tuy nhiên, việc phán đoán dựa trên cảm nhận cá nhân mà không kiểm chứng lại nghĩa gốc trong từ điển hoặc văn cảnh chính thống dễ dẫn đến lỗi dùng sai từ.

Các câu thành ngữ đồng nghĩa hoặc tương tự

Ngoài “mua may bán đắt”, người Việt còn có nhiều câu chúc hoặc thành ngữ tương tự về may mắn trong buôn bán:

• “Đầu năm mở hàng phát tài”
• “Làm ăn thuận buồm xuôi gió”
• “Buôn may bán đắt”
• “Khai trương hồng phát”
• “Tiền vô như nước”

Những câu này đều cùng mang tinh thần lạc quan, cầu mong hanh thông tài lộc và buôn bán suôn sẻ.

Tổng hợp các câu chúc "mua may bán đắt"

1. Chúc bạn khai trương hồng phát, mua may bán đắt, khách ra khách vào nườm nượp cả năm.
2. Đầu xuân năm mới, chúc cửa hàng làm ăn phát tài, mua may bán đắt, lộc đến đầy tay!
3. Ngày đầu mở hàng, mong bạn gặp khách đầu tiên dễ thương dễ tính, mua may bán đắt cả tháng luôn hanh thông.
4. Năm mới rộn ràng, chúc doanh nghiệp luôn mua may bán đắt, việc thuận buồm xuôi gió, tiền vô như nước.
5. Chúc mừng khai trương! Khách đông tấp nập, mua may bán đắt, lợi nhuận tăng vùn vụt!
6. Khai xuân khai trương – Khởi đầu khởi sắc! Chúc bạn luôn mua may bán đắt, tiền vô như nước, lộc đổ về nhà.
7. Đầu năm chúc bạn “mua may bán đắt”, khách vừa ý, đơn hàng dồn dập, doanh thu không nghỉ.
8. Một ngày đầu năm suôn sẻ là tín hiệu cả năm may mắn. Chúc bạn mở hàng gặp hên, mua may bán đắt quanh năm.
9. Chúc công ty năm mới phát tài, hợp đồng ký đều, mua may bán đắt, bội thu bốn mùa.
10. Tết đến xuân sang, chúc anh chị năm nay mua may bán đắt, vạn sự hanh thông, tiền tài viên mãn.
11. Chúc cửa hàng khai trương hồng phát, mua may bán đắt, khách vào nườm nượp, tiền về như nước.
12. Năm mới phát tài phát lộc, mua may bán đắt, kinh doanh tấn tới, làm ăn hanh thông.
13. Gửi lời chúc mừng đến bạn – buôn may trúng lớn, mua may bán đắt, làm ăn phát đạt quanh năm.
14. Khai trương thuận lợi, vạn sự như ý, mua may bán đắt, khách yêu ủng hộ dài lâu.
15. Chúc bạn khởi đầu rực rỡ, mua may bán đắt, mỗi ngày một thành công hơn nữa trong sự nghiệp.

Tạm kết

Trước băn khoăn "mua may bán đắt hay đắc", câu trả lời chuẩn xác là “đắt” – "mua may bán đắt". Thành ngữ này mang nghĩa buôn bán thuận lợi, giá cao, đúng tinh thần cầu tài lộc đầu năm. Trong giao tiếp và văn viết, sử dụng đúng từ ngữ giúp lời chúc trở nên ý nghĩa và chỉn chu hơn, đồng thời góp phần gìn giữ sự trong sáng của tiếng Việt.

Để mua may bán đắt, đừng quên chọn công cụ tốt để bắt đầu thuận lợi! Để in hóa đơn, tem nhãn hay tài liệu giới thiệu sản phẩm được thuận tiện hơn, việc đầu tư một chiếc máy in đa năng là vô cùng cần thiết. Hãy đến ngay FPT Shop để trải nghiệm và mua sắm các sản phẩm máy in đơn năng - đa năng chính hãng, giá tốt, giúp bạn vận hành cửa hàng chuyên nghiệp và hiệu quả từ những ngày đầu tiên.

Máy in

Xem thêm:

Đã cái nư là gì và tại sao cụm từ này trở nên "viral" trên khắp các cõi mạng xã hội?

Tự cao tự đại là gì? Hiểu rõ bản chất và tác hại của thói quen tiêu cực này trong đời sống hiện đại