Khí hậu nước ta mang tính chất nhiệt đới gió mùa ẩm, đa dạng và phức tạp

Mô tả sản phẩm

Khí hậu Việt Nam là một trong những yếu tố tự nhiên nổi bật, mang tính chất đặc trưng của vùng nhiệt đới gió mùa ẩm, đồng thời thể hiện sự đa dạng và phức tạp do ảnh hưởng của nhiều yếu tố địa lý. Tính chất cơ bản nhất của khí hậu nước ta là nhiệt đới, thể hiện ở nhiệt độ trung bình năm cao (trên 20°C), tổng bức xạ lớn và số giờ nắng cao. Điều này là do Việt Nam nằm hoàn toàn trong vành đai nội chí tuyến Bắc bán cầu, nhận được lượng nhiệt dồi dào từ mặt trời quanh năm. Yếu tố gió mùa là đặc điểm nổi bật thứ hai, chi phối mạnh mẽ chế độ thời tiết trong năm, chia thành hai mùa rõ rệt. Gió mùa mùa đông thổi từ cao áp Siberia xuống (từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau), mang theo không khí lạnh khô, gây ra mùa đông lạnh ở miền Bắc và ảnh hưởng giảm dần vào phía Nam. Gió mùa mùa hạ (từ tháng 5 đến tháng 10) thổi từ áp cao chí tuyến bán cầu Nam và áp cao cận chí tuyến Thái Bình Dương vào, mang theo không khí nóng ẩm và mưa lớn trên khắp cả nước. Sự đối lưu mạnh mẽ giữa khối khí nóng ẩm này với địa hình còn gây ra nhiều hiện tượng thời tiết cực đoan như dông, lốc. Tính chất ẩm thể hiện ở độ ẩm không khí trung bình năm luôn cao (trên 80%), lượng mưa lớn (trung bình 1500 – 2000 mm/năm) và cân bằng ẩm dương, là kết quả của sự tiếp giáp biển Đông rộng lớn, nguồn ẩm dồi dào từ biển và tác động của gió mùa ẩm. Tuy nhiên, khí hậu nước ta còn mang tính chất đa dạng và phức tạp. Sự đa dạng thể hiện rõ rệt theo vĩ độ: miền Bắc có mùa đông lạnh với đủ bốn mùa xuân, hạ, thu, đông; miền Nam chỉ có hai mùa mưa và khô rõ rệt. Sự đa dạng còn thể hiện theo độ cao: vùng núi cao có khí hậu mát mẻ quanh năm hoặc thậm chí cận nhiệt, ôn đới (ví dụ Sa Pa, Đà Lạt), trong khi đồng bằng và trung du mang tính chất nhiệt đới điển hình. Địa hình phức tạp, đặc biệt là các dãy núi chạy theo hướng Tây Bắc - Đông Nam hoặc vòng cung, đã tạo nên sự phân hóa khí hậu theo hướng đông - tây, ví dụ dãy Trường Sơn gây hiệu ứng phơn khô nóng cho duyên hải Trung Bộ vào đầu mùa hạ. Ngoài ra, khí hậu Việt Nam còn có nhiều biến động và thiên tai thường xuyên như bão, áp thấp nhiệt đới, lũ lụt, hạn hán, rét đậm, rét hại, sương muối, là thách thức lớn đối với sản xuất và đời sống. Tóm lại, khí hậu nước ta là sự kết hợp độc đáo của các yếu tố nhiệt đới, gió mùa và ẩm, được làm giàu thêm bởi sự phân hóa đa dạng theo không gian và thời gian, tạo nên một bức tranh khí hậu phong phú nhưng cũng đầy thách thức.