Tristearin: Công thức và Đặc điểm Chi tiết

Mô tả sản phẩm

Tristearin, còn được gọi là glyceryl tristearat hay tripalmitin, là một loại triglyceride đơn giản, có nghĩa là nó được hình thành từ một phân tử glycerol và ba phân tử axit béo giống hệt nhau. Trong trường hợp của tristearin, ba axit béo này đều là axit stearic. Đây là một hợp chất hữu cơ quan trọng, đóng vai trò chủ chốt trong nhiều lĩnh vực từ sinh học đến công nghiệp.

Công thức Hóa học của Tristearin:
Công thức phân tử của tristearin là C₅₇H₁₁₀O₆.
Về mặt cấu trúc, nó có thể được biểu diễn như sau:
CH₂-O-CO-(CH₂)₁₆-CH₃
|
CH -O-CO-(CH₂)₁₆-CH₃
|
CH₂-O-CO-(CH₂)₁₆-CH₃
Công thức này cho thấy ba gốc acyl stearoyl (có nguồn gốc từ axit stearic) được gắn vào ba nhóm hydroxyl của khung glycerol thông qua liên kết este. Mỗi gốc axit stearic có 18 nguyên tử carbon (bao gồm cả carbon của nhóm cacboxyl), làm cho tổng số carbon trong phân tử tristearin là 3 (từ glycerol) + 3 * 18 (từ axit stearic) = 57 carbon.

Tính chất Vật lý và Hóa học:
Tristearin thường tồn tại dưới dạng chất rắn màu trắng, không mùi, không vị và có cấu trúc sáp ở nhiệt độ phòng. Điểm nóng chảy của nó khá cao, khoảng 55-72 °C, tùy thuộc vào dạng tinh thể. Đặc điểm này giải thích tại sao các loại mỡ động vật giàu tristearin (như mỡ bò, mỡ lợn) lại rắn ở nhiệt độ phòng. Tristearin không tan trong nước do bản chất kỵ nước của các chuỗi hydrocarbon dài, nhưng lại dễ dàng tan trong các dung môi hữu cơ không phân cực như chloroform, benzen, dietyl ete, và một số dung môi hữu cơ nóng khác.

Nguồn gốc Tự nhiên và Tổng hợp:
Tristearin là một thành phần tự nhiên và phổ biến trong mỡ động vật (ví dụ: mỡ bò, mỡ lợn, bơ sữa) và một số loại dầu thực vật (ví dụ: bơ ca cao, dầu cọ). Trong cơ thể sinh vật, nó là một dạng năng lượng dự trữ quan trọng. Trong công nghiệp, tristearin có thể được tổng hợp thông qua phản ứng este hóa giữa glycerol và axit stearic dưới điều kiện thích hợp (thường có xúc tác axit hoặc enzym lipase).

Ứng dụng:
Với các đặc tính độc đáo của mình, tristearin có nhiều ứng dụng rộng rãi:

• Trong công nghiệp thực phẩm: Tristearin được sử dụng làm chất làm đặc, chất tạo độ cứng và cải thiện cấu trúc cho nhiều sản phẩm. Nó là thành phần chính của mỡ cừu, mỡ bò, và được dùng trong sản xuất shortening, margarine để tạo độ đặc mong muốn, kéo dài thời gian bảo quản và cải thiện cảm giác ngon miệng (mouthfeel). Nó cũng có mặt trong các sản phẩm bánh kẹo, sô cô la.
• Trong công nghiệp mỹ phẩm và dược phẩm: Nhờ tính chất làm mềm và khả năng tạo màng, tristearin được dùng làm chất làm mềm (emollient), chất tạo đặc và chất ổn định trong các loại kem dưỡng da, lotion, son môi và các sản phẩm chăm sóc cá nhân khác. Trong dược phẩm, nó có thể được sử dụng làm tá dược trong các công thức thuốc mỡ, viên nén hoặc hệ thống phóng thích thuốc có kiểm soát.
• Trong công nghiệp sản xuất xà phòng và nến: Khi bị xà phòng hóa (phản ứng với kiềm), tristearin tạo ra glycerol và muối stearat (xà phòng). Đây là quá trình cơ bản trong sản xuất xà phòng truyền thống. Ngoài ra, điểm nóng chảy cao của nó làm cho nó trở thành một thành phần lý tưởng trong sản xuất nến, giúp nến cứng hơn và cháy lâu hơn.
• Trong các ứng dụng công nghiệp khác: Nó cũng có thể được sử dụng làm chất bôi trơn, phụ gia trong sản xuất nhựa, và trong các ứng dụng liên quan đến sáp và chất béo.

Tóm lại, tristearin với công thức hóa học C₅₇H₁₁₀O₆ là một triglyceride quan trọng, có vai trò sinh học thiết yếu như một kho dự trữ năng lượng và có nhiều ứng dụng giá trị trong công nghiệp nhờ vào các đặc tính vật lý và hóa học đặc trưng của nó.