Andehit Axetic - Tính Chất, Ứng Dụng và Lưu Ý Khi Sử Dụng

Mô tả sản phẩm

Andehit axetic là một hợp chất hữu cơ quan trọng trong hóa học và công nghiệp. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về công thức, tính chất, ứng dụng và những lưu ý khi sử dụng hợp chất này.

Giới thiệu về Andehit Axetic

Andehit axetic (tên hệ thống là ethanal), có công thức hóa học CH3CHO, là một andehit đơn giản nhất sau formaldehyde. Đây là chất lỏng không màu, dễ bay hơi với mùi hăng đặc trưng, tan tốt trong nước và nhiều dung môi hữu cơ.

Công thức cấu tạo của Andehit Axetic

Công thức phân tử: C2H4O
Công thức cấu tạo: CH3-CHO
Nhóm chức: -CHO (andehit) gắn với nhóm methyl (-CH3)

Tính chất vật lý của Andehit Axetic

- Trạng thái: Chất lỏng không màu ở điều kiện thường
- Mùi: Hăng, khó chịu đặc trưng
- Khối lượng riêng: 0,784 g/cm³ ở 20°C
- Nhiệt độ sôi: 20,2°C
- Nhiệt độ nóng chảy: -123,5°C
- Độ tan: Tan vô hạn trong nước và nhiều dung môi hữu cơ

Tính chất hóa học đặc trưng

Andehit axetic thể hiện các tính chất hóa học điển hình của andehit:

Phản ứng oxi hóa

CH3CHO dễ bị oxi hóa thành axit axetic (CH3COOH) bởi các tác nhân oxi hóa như KMnO4, K2Cr2O7...

Phản ứng khử

Khi khử bằng H2 (xúc tác Ni), CH3CHO tạo thành ethanol (CH3CH2OH).

Phản ứng cộng

- Cộng HCN tạo thành cyanohydrin
- Cộng NaHSO3 tạo thành hợp chất bisulfit

Phản ứng tráng gương

CH3CHO tham gia phản ứng tráng gương với dung dịch AgNO3/NH3 tạo kết tủa bạc.

Điều chế Andehit Axetic

Trong công nghiệp, andehit axetic được sản xuất chủ yếu bằng các phương pháp:

Oxi hóa ethylene

Quá trình Wacker: 2CH2=CH2 + O2 → 2CH3CHO (xúc tác PdCl2/CuCl2)

Hydrat hóa axetilen

CH≡CH + H2O → CH3CHO (xúc tác HgSO4/H2SO4)

Oxi hóa ethanol

CH3CH2OH + [O] → CH3CHO + H2O (xúc tác Cu, nhiệt độ)

Ứng dụng quan trọng của Andehit Axetic

Andehit axetic là nguyên liệu quan trọng trong nhiều ngành công nghiệp:

Sản xuất axit axetic

Oxi hóa CH3CHO là phương pháp truyền thống để sản xuất CH3COOH.

Sản xuất nhựa

Là nguyên liệu để sản xuất nhựa phenol-formaldehyde, urea-formaldehyde.

Sản xuất dược phẩm

Dùng làm nguyên liệu tổng hợp nhiều loại thuốc như thuốc ngủ, thuốc an thần.

Ứng dụng khác

- Sản xuất hương liệu, chất tạo mùi
- Sản xuất cao su tổng hợp
- Dùng trong mạ điện

Ảnh hưởng sức khỏe và an toàn khi sử dụng

Andehit axetic cần được xử lý cẩn thận do:

Độc tính

- Gây kích ứng mắt, da, hệ hô hấp
- Tiếp xúc lâu dài có thể gây tổn thương gan, thận

Nguy cơ cháy nổ

Dễ cháy, giới hạn nổ trong không khí: 4-57% thể tích

Biện pháp phòng ngừa

- Sử dụng trong khu vực thông thoáng
- Trang bị đồ bảo hộ (găng tay, kính bảo hộ, mặt nạ)
- Bảo quản xa nguồn nhiệt, tia lửa

Cách bảo quản và vận chuyển

- Bảo quản trong bình kín, nơi thoáng mát, tránh ánh sáng
- Sử dụng vật liệu chứa phù hợp (thép không gỉ, nhôm, thủy tinh)
- Vận chuyển như hóa chất dễ cháy, có nhãn cảnh báo nguy hiểm

Kết luận

Andehit axetic là hợp chất quan trọng với nhiều ứng dụng trong công nghiệp hóa chất, dược phẩm và sản xuất vật liệu. Tuy nhiên, cần sử dụng hợp chất này một cách thận trọng với các biện pháp an toàn phù hợp để tránh những rủi ro về sức khỏe và an toàn.

Xem thêm: hiện tượng quang điện