Chính Sách Đối Ngoại Của Liên Xô Sau Chiến Tranh Thế Giới Thứ Hai

Mô tả sản phẩm

Giới Thiệu

Sau Chiến tranh Thế giới thứ hai, Liên Xô trở thành một trong hai siêu cường hàng đầu thế giới, cùng với Hoa Kỳ. Chính sách đối ngoại của Liên Xô trong giai đoạn này chịu ảnh hưởng sâu sắc từ Chiến tranh Lạnh, với mục tiêu bảo vệ và mở rộng ảnh hưởng của chủ nghĩa xã hội trên toàn cầu. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết các chiến lược và hành động đối ngoại của Liên Xô từ năm 1945 đến những năm 1990.

Bối Cảnh Lịch Sử Sau Chiến Tranh

Sau khi giành chiến thắng trong Thế chiến II, Liên Xô đã chịu tổn thất nặng nề về người và của. Tuy nhiên, quốc gia này cũng thu được nhiều lợi ích về lãnh thổ và ảnh hưởng chính trị ở Đông Âu. Hội nghị Yalta và Potsdam đã thiết lập trật tự thế giới mới, trong đó Liên Xô có vai trò quan trọng. Liên Xô nhanh chóng củng cố quyền lực tại các nước Đông Âu, thiết lập các chính phủ thân Liên Xô và hình thành khối xã hội chủ nghĩa.

Mục Tiêu Chính Sách Đối Ngoại

Chính sách đối ngoại của Liên Xô sau chiến tranh tập trung vào ba mục tiêu chính: bảo vệ an ninh quốc gia, mở rộng ảnh hưởng của chủ nghĩa xã hội, và đối đầu với phương Tây trong Chiến tranh Lạnh. Liên Xô tìm cách ngăn chặn sự bành trướng của chủ nghĩa tư bản, đồng thời hỗ trợ các phong trào cách mạng và giải phóng dân tộc trên toàn thế giới.

Liên Xô Và Khối Xã Hội Chủ Nghĩa

Liên Xô đã thành lập Hội đồng Tương trợ Kinh tế (COMECON) năm 1949 và Hiệp ước Warsaw năm 1955 để củng cố liên minh quân sự và kinh tế với các nước Đông Âu. Các tổ chức này giúp Liên Xô kiểm soát chặt chẽ các nước đồng minh, đồng thời tạo ra một thị trường kinh tế khép kín. Tuy nhiên, sự phụ thuộc vào Liên Xô cũng gây ra nhiều bất mãn, dẫn đến các cuộc nổi dậy như ở Hungary (1956) và Tiệp Khắc (1968).

Chiến Tranh Lạnh Và Đối Đầu Với Mỹ

Chiến tranh Lạnh là giai đoạn căng thẳng địa chính trị giữa Liên Xô và Hoa Kỳ. Liên Xô theo đuổi chính sách đối đầu trực tiếp và gián tiếp với Mỹ thông qua các cuộc chiến ủy nhiệm, chạy đua vũ trang và tuyên truyền ý thức hệ. Cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba năm 1962 là đỉnh điểm của sự đối đầu này, khiến thế giới đứng bên bờ vực chiến tranh hạt nhân.

Hỗ Trợ Các Phong Trào Giải Phóng Dân Tộc

Liên Xô tích cực hỗ trợ các phong trào độc lập và cách mạng ở châu Á, châu Phi và Mỹ Latinh. Quốc gia này cung cấp vũ khí, tài chính và đào tạo cho các lực lượng như Việt Nam, Cuba và Angola. Mục đích là làm suy yếu ảnh hưởng của phương Tây và mở rộng hệ thống xã hội chủ nghĩa toàn cầu.

Quan Hệ Với Trung Quốc Và Các Nước Xã Hội Chủ Nghĩa Khác

Ban đầu, Liên Xô và Trung Quốc có quan hệ hợp tác chặt chẽ, nhưng mâu thuẫn ý thức hệ và tranh chấp biên giới đã dẫn đến sự chia rẽ vào những năm 1960. Liên Xô cũng có quan hệ phức tạp với các nước xã hội chủ nghĩa khác như Nam Tư và Albania, nơi các nhà lãnh đạo theo đuổi con đường độc lập với Moscow.

Chính Sách Hòa Hoãn Và Sụp Đổ Của Liên Xô

Trong những năm 1970, Liên Xô theo đuổi chính sách hòa hoãn (détente) với phương Tây, ký kết các hiệp ước kiểm soát vũ khí như SALT I và SALT II. Tuy nhiên, sự xâm lược Afghanistan năm 1979 đã làm căng thẳng leo thang trở lại. Đến cuối những năm 1980, chính sách cải tổ (perestroika) và công khai (glasnost) của Gorbachev đã dẫn đến sự tan rã của Liên Xô vào năm 1991, chấm dứt Chiến tranh Lạnh.

Kết Luận

Chính sách đối ngoại của Liên Xô sau Thế chiến II phản ánh tham vọng trở thành siêu cường toàn cầu và bảo vệ hệ thống xã hội chủ nghĩa. Mặc dù đạt được nhiều thành tựu trong việc mở rộng ảnh hưởng, những sai lầm chiến lược và khủng hoảng nội bộ cuối cùng đã dẫn đến sự sụp đổ của Liên Xô. Di sản của chính sách đối ngoại này vẫn còn ảnh hưởng đến quan hệ quốc tế ngày nay.

Xem thêm: luận cương chính trị tháng 10 năm 1930 của đảng cộng sản đông dương có hạn chế trong việc xác định